مراقبت از دندان های مصنوعی
(کلینیک دکتر الهه صادقی)
پیشرفت های علم دندانپزکی در سال های گذشته بسیار چشمگیر بوده است. این پیشرفتها در تمامی زمینه ها به حدی رسیده‌اند که می توان بیان نمود که بهترین درمانها با کم ترین زمان و درد برای انواع مشکلات دهان و دندان ابداع شده است. یکی از این متد فوق العاده پروتز دندان یا دندان های مصنوعی می باشند. برای آشنایی بیشتر با ویژگی‌ها و موارد استفاده از پروتزهای دندان، صحبت‌های متخصصین کلینیک دکتر الهه صادقی در زعفرانیه خواندنی است.
پروتزهای دندانی
هرعضو مصنوعی و غیر طبیعی که جایگزین عضو اصلی از دست رفته بدن باشد، پروتز نامیده می‌شود. ممکن است که این عضو از دست رفته دندان باشد، در نتیجه این عضو جدید پروتز دندانی یا دندان مصنوعی نامیده می شود. به طور کلی دندانهای مصنوعی بر اساس امکان یا عدم امکان خارج کردن از دهان به دو دسته تقسیم می‌شوند. دندان مصنوعی متحرک که از انواع پروتزهایی است که بیمار می‌تواند آن را براحتی از دهان خود خارج کرده، آن را شست و شو دهد و تمیز کند. دسته دوم پروتزهای دندانی از نوع ثابت می باشند. این دندانها فقط توسط دندان‌پزشک در جای خود قرار داده یا خارج می‌شوند و بیمار نمی‌تواند این کار را در منزل انجام دهد.
پروتز متحرک کامل و قسمتی
امروزه پروتزهای متحرک به دو شکل مختلف می باشند. یا به صورت کامل بر بافت‌های دهان مانند لثه و استخوان تکیه دارند. بهمین دلیل این پروتزها دست دندان کامل نامیده می‌شوند. یا به شکل پروتزهای تکه ای و به صورت قطعه ای هستند. در این پروتزها علاوه بر بافت‌های باقیمانده در دهان، از دندانهای کناری بخش مورد نظر نیز تکیه‌گاه می‌گیرند.
اوردنچر
اوردنچر متکی بر دندانهای طبیعی، یک نمونه از پروتزهای کامل هستند. این پروتزها بخشی از تکیه‌گاه خود را از ریشه‌های باقیمانده دنان در استخوان فک می‌گیرند. در مطلب اوردنچر به تفضیل راجع به این متد درمانی صحبت نمودیم. امروزه برخی پروتزها تکیه‌گاه خود را از ایمپلنت‌های کار گذاشته در دهان می‌گیرند. به این روش All on 4 گفته می شود.
خصوصیات یک دست دندان
- دندان مصنوعی با بافت‌های زنده مانند عضلات، اعصاب و سلول‌ها در تقابل هستند. بنابراین باید با این بافت‌ها سازگاری داشته باشند.
- پروتزهای دندانی علاوه بر تامین زیبایی، عملکردهای متفاوتی مانند جویدن را در دهان برعهده دارند.
- هدف اصلی و اولیه از ساخت پروتزهای دندانی حفظ نسوج باقیمانده دهان است.
پروتز دندان عاملی برای نابودی در دهان
ممکن است دندانهای مصنوعی در خندیدن زیبا باشد ولی به طور کلی یک عامل مخرب در دهان می باشد. دندان مصنوعی خود را بعنوان یک عامل مخرب در ماه‌ها و سال‌های اول نشان نمی‌دهد. بعد از گذشت چند وقت اثر خود را می گذارد و نسوج باقیمانده در دهان بخصوص لثه را تخریب می نماید. این مسئله زمانی به چشم می‌آید که دیگر کار از کار گذاشته است. در این زمان دیگر نمی‌توان پروتزهای معمولی برای بیمار استفاده نمود.
برای حل این مشکل نیاز به جراحی‌های پیچیده بر روی استخوان و بازسازی پیشرفته استخوان و نسوج نرم خواهد بود. این شرایط در سنین بالا متفاوت و وخیم تر می باشد. ممکن است در مواردی در سنین بالا به دلایل بیماری‌های مختلف امکان این جراحی‌ها وجود نداشته باشد، در این حالت بیمار دیگر نمی تواند از پروتز یا دست دندان استفاده کند. به همین دلیل مرتبا توصیه می گردد که معاینات دوره ای داشته باشید.