پریودنتال یا بیماری لثه

(کلینیک دکتر الهه صادقی)

بیماری لثه یا آنچه در اصطلاح علمی بیماری پریودنتال نامیده می شود، یک بیماری عفونی باکتریال است. که بافت نگهدارنده دندان یعنی لثه و استخوان را درگیر می‌کند. لذا نمی‌توان آن را تنها بیماری لثه خواند. بیماریهای پریودنتال شایع‌ترین علت از دست دادن دندانها محصوب می شوند. تعداد زیادی از بالغان به خصوص در سنین بالای ۳۵ سال در صورت عدم رعایت بهداشت به این بیماری مبتلا می‌گردند. به طوری که از هر چهار نفر سه نفربه این بیماری مبتلا می‌گردند.

پلاک

بیماری در اثر تجمع پلاک روی سطوح دندان در شکاف دندان در لثه که پاکت نامیده می شود به وجود می آید. پلاک لایه ای چسبناک است، متشکل از اجزایی چون بقایای مواد غذایی، سلولهای باکتری‌های مرده و باکتری ها. در صورتی که روزانه به طور مرتب توسط مسواک و با استفاده از نخ دندان برداشته و حذف نشوند، موجب ازدیاد و تکثیر باکتریها میگردند. این باکتریها در یک محیط با زمینه مساعد رشد می‌کنند. این روند در نهایت منجر به بروز التهاب، عفونت لثه و در مراحل پیشرفته‌تر باعث از دست رفتن و از بین رفتن استخوان اطراف دندان ها می شود.  این استخوانها وظیفه پشتیبانی دندان و استخوان فک را بر عهده دارد.

عوامل بیماریزا

البته از آنجا که بیماری پریودنتال یک بیماری دارای عوامل متعدد است. تنها با رعایت بهداشت نمی‌توان جلوی ابتلا به آن را گرفت. این کار فقط شانس بروز بیماری در فرد مستعد را به شدت کاهش می دهد. در حالت نرمال بین لثه و دندان شکاف و فضایی وجود دارد که عمق آن معمولاً در وضعیت سلامت بین یک و نیم تا ۲ میلیمتر می باشد. همانگونه که قبلاً اشاره شد این شکاف پاکت نام دارد. بروز بیماری پریودنتال به دلیل فاکتورهای متعددی از جمله موارد زیر می باشد.

• استعمال دخانیات
• تغییرات هورمونی
• وراثت
• حاملگی
• استرس
• دیابت
• سوء تغذیه
• بیماری های مزمن تضعیف کننده سیستم ایمنی
• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

مراحل بیماری

 مرحله اول

بیماری لثه معمولاً با ژنژیویت آغازمی‌گردد.این مرجله با قرمزی تورم لثه و خونریزی آن هنگام مسواک زدن نمایان می‌شود.  بیماری تنها محدود به بافت لثه می باشد. هنوز در معاینه دندانپزشکی نرمال وبا رعایت بهداشت و مراقبت های خانگی تحت نظر دندانپزشک به سادگی قابل درمان می باشد.

مرحله دوم

در مراحل بعدی یعنی در مرحله بیماری پریودنتال خفیف یا متوسط پاکت به حدود ۴ تا ۶ میلیمتر می رسد. تخریب بافت نگهدارنده دندان و استخوان شروع شده و بهبودی تان تنها در گرو مداخلات حرفه ای دندانپزشکی در مطب ورعایت مراقبت های خانگی زیر نظر دندانپزشک می باشد.

مرحله سوم

در مراحل پیشرفته تخریب بافت نگهدارنده شدید و کاملاً مشهود می گردد. به تدریج در صورت عدم برخورداری از درمان مناسب که شامل جرمگیری و در مواردی جراحی است، دندان ها  بدون هیچ گونه احساس درد و ناراحتی ساپورت خود را از دست داده و سرانجام  از دست می‌رود.

نکته پایانی

بنابراین بر مبنای آنچه تاکنون ذکر شد بیماری پریودنتال یک بیماری عفونی باکتریال التهابی مزمن با سیر پیشرفت آهسته اما مدام می باشد. بیمار معمولا در مرحله‌ای به دندانپزشک مراجعه می نماید که بیماری پیشرفت نسبتا چشمگیری داشته.  لذا ضروری است به محض مشاهده تغییر رنگ لثه از صورتی کم رنگ به قرمزو تورم و به ویژه خونریزی هنگام تحریکات مکانیکی مانند مسواک کردن بیمار سریعاً و بلادرنگ بدون فوت وقت به دندانپزشک مراجعه نماید. دندانپزشک از پیشرفت بیماری و رسیدن آن به مراحل پیچیده تر پیشگیری می نماید.