ابزارهای مورد استفاده در ارتودنسی

(کلینیک دکتر الهه صادقی)

یکی از قدیمی ترین و بهترین درمانهای دندانپزشکی زیبایی ارتودنسی می باشد. این درمان از موفق ترین و کارآمدترین درمان ها برای رفع انواع اختلالات فک و صورت می باشد. این درمانها برای رفع ناهنجاریهای دهان، کجی دندانها، مرتب سازی و ردیف سازی دندانها مورد استفاده قرار می گیرد. طول دوره این درمان بسته به سن بیمار و وخامت اوضاع دندانها و فک بین دو تا چهار سال می باشد. البته ماندگاری نتیجه این درمان مادام العمر می باشد. برای انجام این درمان علاوه بر ابزارهای معمول دندانپزشکی، یک سری ابزار خاص هم نیاز می باشد. در دو مطلب قصد داریم برای آشنایی بیشتر شما با ابزار مخصوص مورد استفاده در درمان ارتودنسی از  دیدگاه متخصصین  کلینیک دندانپزشکی دکتر الهه صادقی در زعفرانیه  توضیحاتی به اختصار بیان نماییم.

ارتودنسی ثابت

یکی از انواع کارآمد و شایع ارتودنسی، نوع ثابت آن می باشد. در این نوع بیمار قادر به بیرون آوردن دستگاههای ارتودنسی قرار گرفته در دهان خود نمی باشد. مهمترین اجزای این دستگاهها عبارت است از براکت. براکت ها قطعاتی هستند که بر روی دندانها چسبانده می شوند. درنهایت با ثابت شدن براکتها متخصص ارتودنسی هر گونه تغییری را نیاز بداند، درون دهان بیمار اجرا می نماید.

ارتودنسی برای ورزشکاران

درمان ارتودنسیبرای افراد ورزشکار نیازمند تدابیر خاص مرتبط با خود دارد. بخصوص در ورزشهایی که امکان ورود آمدن ضربه به صورت و فک زیاد می باشد. ورزشهایی همچون ورزشهای رزمی و بوکس. افراد ورزشکار حتما قبل از شروع درمان به پزشک خود این مسئله را اعلام نمایند. معمولا پزشک به فرد ابزارهای محافظت کننده لثه را پیشنهاد می کنند.

ابزارهای ثابت

ارتودنسی ثابت چندین نوع دارد. ممکن است درمان فقط برای یک فک یا بر روی هر دو فک انجام پذیرد. ممکن است درمان بصورت لینگوال و داخل دهانی رخ دهد. ابزارهای متعددی در موارد مختلف ارتودنسی ثابت مورد استفاده قرار می گیرد. افرادی که از این متد درمانی استفاده می کنند، مانند افراد معمولی می توانند از انواع مواد خوراکی و نوشیدنی مصرف نمایند. این افراد فقط نیاز به رعایت مراقبتهای بیشتری می باشند.

نمونه‌هایی از ابزارهای ارتودنسی ثابت عبارتند از:

بریس

بریس ها خود شامل براکت‌ها، سیم‌هاو بندها می‌شوند.

بندها دور دندان‌ها بصورت محکم ثابت می شود. این ابزار برای بریس به مانند یک لنگر عمل می‌کنند. براکت‌ها معمولا به دندان‌های جلویی برای رفع مشکلات این دندانها متصل می‌شوند.

سیم‌ها از میان براکت‌های چسبیده بر روی دندانها به شکل قوس عبور میکنند. سیم ها درون بندها ثابت می‌شوند. میزان فشار به دندان با استفاده از این سیم ها تنظیم می گردد. بدین صورت که هر چه قدر قوس سیم سفت‌تر شود، به دندان فشار بیشتری وارد می‌شود. بعد از گذشت مدتی از درمان، فشار وارده به دندانها باعث می‌شود تا دندان در جای مد نظرخود قرار گیرد.

این میزان فشار معمولا بصورت ماهیانه تنظیم می گردد. به همین دلیل بیمارباید برای تنظیم و شل یا سفت کردن بریس‌ها در معاینات مرتب درهر ماه به دندانپزشک مراجعه می کند. درمان ارتودنسی به این روش ممکن است در دوره بین دو تا چهار سال طول بکشد. بریس ها در انواع شفاف، بی رنگ و رنگی موجود هستند. افراد باتوجه به سلایق خود از انواع این بریس ها استفاده می نمایند.

نگهدارنده‌ی ثابت فضا

درمان ارتودنسی فقط به بریس ها و براکتها محدود نمی گردد. این درمان در برخی شرایط فقط برای یک یا دو دندان هم مورد استفاده قرار می گیرد. بعنوان مثال می توان به نگهدارنده‌ی ثابت فضا اشاره نمود. اگر کودکی یکی از دندانهای شیری خود را زودتر از زمان مقرر از دست بدهد، این مسئله ممکن است در قرار گیری سایر دندانها تاثیرات منفی خود را بگذارد. این ابزارهای مخصوص از حرکت دو دندان کناری دندان از دست رفته به درون فضای خالی دندان شیری جلوگیری می‌کند. این ابزار تا زمان رشد دندان دائمی مورد استفاده قرار می گیرد.

این ابزار بدین صورت می باشد که یک بند به یکی از دندان‌های مجاور این فضای خالی متصل میگردد. یک سیم هم از بند به سمت یکی از دندان‌ها حرکت می‌کند. عوارض عدم استفاده ازاین ابزار فضا نگهدارنده معمولا به صورت نهفته ماندن یک دندان دائمی صورت می گیرد.

نگهدارنده‌ی فضای متحرک

 این ابراز روش جایگزینی برای ابزار فضا نگهدارنده ثابت می باشد.

عادت شکن ها

یکی از عوامل بروز اختلالات فک و دهان در افراد، یک سری عادتهای منفی می باشد. با استفاده از ابزارهای عادت شکن فشار وارد شده از طریق زبان و یا مکیدن انگشتان را کنترل می کنند. معمولا استفاده از این ابزارها در هنگام غذا خوردن باعث بروز ناراحتی برای فرد می‌شود. بنابراین به جز زمان‌ غذا خوردن، در بقیه موارد باید از آن‌ها استفاده کرد.