دهانشویه
(کلینیک دکتر الهه صادقی)
بارها و بارها در مقالات متعدد به مسئله اهمیت رعایت بهداشت دهان ودندان اشاره نمودیم. این مسئله مهم ترین راه برای پیشگیری از بیماریهای دهان ودندان می باشد. بهداشت دهان و دندان شامل موارد متعددی می باشد. از جمله این موارد می توان به مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، استفاده از دهانشویه ها و استفاده از یک سری موارد بهداشتی دیگر اشاره نمود. در این مقاله به بررسی انواع دهانشویه ها از دیدگاه متخصصین دندانپزشکی دکتر الهه صادقی می پردازیم.
دهانشویه چیست
یکی از موادی که برای بهداشت دهان و دندان مورد استفاده قرار می گیرد، دهانشویه می باشد.دهانشویه ها بصورت مایع می باشند. برای رعایت بهداشت و خوشبو نمودن دندانها مورد استفاده قرار می گیرد. این مایع برای مصارف بهداشتی و ضد عفونی کردن دهان هم مورد استفاده قرار می گیرد. این مواد دارای انواع متعددی می باشد. برخی فقط برای خوشبونمودن دهان مورد استفاده قرار می گیرند. برخی علاوه بر خوشبویی دهان مصارف دارویی هم دارند. این قبیل دهانشویه ها توسط متخصص تجویز می گردد.
ترکیب دهانشویه
بسته به نوع دهانشویه ها، این درمان از ترکیبات متعددی تشکیل می گردد. از عمده ترین مواد موجود در دهانشویه هامی توان به مواد زیر اشاره نمود.
- فنیل
- آمونیاک
- الکل
- روغن های فرار
- ترکیب های ید
- فلوراید
کاربرد دهانشویه
از مهمترین کاربردهای این درمان می توان به مواردزیر اشاره نمود.
- خوشبو نمودن دهان
- خارج کردن ذرات غذای باقی مانده پس از مسواک زدن
- جلوگیری از بیماریهای لثه
- پاک کردن پلاک و جرم روی دندانها
- ضدعفونی نمودن دهان بخصوص بعد از درمانهای مختلف دندانپزشکی
انواع دهانشویه
در ادامه به برخی از پرکاربردترین انواع دهانشویه اشاره مینماییم. این موارد عبارتند از:
دهان شویه ستیل پیریدینیوم
یکی از انواع محلول های دهان شویه ستیل پیریدینیوم می باشد. این نوع دهانشویه برای ضد عفونی یا خوشبو کردن دهان می باشد. نحوه مصرف این نووع دهانشویه عبارت است از ۲۰ قطره از آن را در نصف فنجان حل کنید. هر سه ساعت یک بار دهانتان را با آب بشویید.
دهانشویه کلرهگزیدین
از دیگر محلول های دهان شویه کلرهگزیدین است. از این دهان شویه می توانید روزی ۲ بار در صبح و شب استفاده نمایید. پس از مسواک زدن مقداری از آن را به مدت ۲۰ ثانیه در دهان قرقره کنید. این محلول برای ضدعفونی کردن و التیام بخشیدن به التهابات لثه و زخم های مخاطی دهان مانند آفت به کار می رود.
دهانشویه های حاوی آب اکسیژنه
معمولا دهان شویه های حاوی آب اکسیژنه یا سرم شستشو بعنوان درمان کمکی بعد از درمانهای دندانپزشکی برای افراد تجویز می گردد. این نوع دهان شویه ها برای پاکسازی و بهبود پس از جراحی های دهان و دندان تجویز می گردند. البته از این مواد نباید به مدت طولانی استفاده نمود. در این حالت ممکن است موجب بروز برخی مشکلات برای فرد گردد. از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره می نماییم.
- تحریک بافت نرم لثه
- از دست رفتن کلسیم سطوح دندان ها
- رویش موهای سیاه روی زبان
نکات مهم درباره مصرف دهان شویه
در ادامه به بررسی چند نکته به شدت مهم در مورد دهان شویه ها می پردازیم. معمولا این نکات مورد توجه افراد قرار نمی گیرند و پیش پا افتاده در نظر گرفته می شوند.
- این را بدانید که استفاده نابجا از انواع مختلف دهان شویه ممکن است موجب بروز مشکلات متعددی گردد. مانند پوسیدگی، پنهان سازی پوسیدگی دندان و تاخیر درتشخیص و درمان بیماریهایی خطرناکی همچون التهابات شدید لثه و عفونت چرکی دهان می شود.
- وجود بوی بد در دهان بعد از مسواک زدن ممکن است یکی از علائم بیماریهای دهان و دندان باشد. بنابراین در این موارد نباید ازاین مواد بخصوص انواع معطر آن استفاده نمایید. در این موارد باید به دندانپزشک مراجعه نمود.
- ماده اصلی در برخی دهان شویه ها فلوراید است. این ماده برای پیشگیری از پوسیدگی دندان می باشد.
- برای تاثیر بهتر دهان شویه ها پس از استفاده کردن حداقل تا ۵ دقیقه از شستن دهان و نوشیدن پرهیز نمایید.
عوارض بلع دهانشویه ها
از جمله مهمترین عوارض بلع این محلولها می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- تهوع
- استفراغ
- درد های شکمی
- تنگی نفس
- اختلال هوشیاری
در صورت بروز این مسائل باید بلافاصله با مرکز فوریتهای پزشکی یا اورژانس تماس گرفت.